D.IGNATIUS: RUSYA YARALI, AMA HALA ISIRABİLİR DURUMDA

RUSYA YARALI, AMA HALA ISIRABİLİR DURUMDA

David Ignatius (Washington Post gazetesi köşe yazarı, ödüllü gazeteci ve kitapları en çok satanlar listesinde yer alan casusluk romanı yazarı)

Washington Post, 3.11.2016

Tercüme: Zahide Tuba Kor

Başkanlık seçimlerini kim kazanırsa kazansın Putin liderliği altında risk alıcı adımlar atması Amerikalı uzmanları giderek endişelendiren, iddialı ve incinmiş bir Rusya ile yüzleşecek.

Bugünün saldırgan ve dik başlı Rusya’sı aslında bir paradoks sunuyor: Birçok ölçüt bakımından Rusya, inişe geçmiş, ekonomisi düşüşte, teknolojik temeli gelişmemiş ve nüfuzu azalan bir ülke. Yolsuzluk neredeyse her sektörü sarmış durumda. SSCB’nin çöküşü hala kapanmamış bir yara ve birçok Rus, ABD’yi o dönemde bundan istifade etmekle suçluyor.

Ancak içeride zayıf durumdaki Rusya bir sokak dövüşçüsü ukalalığında. Amerikan gücünü küçümseyerek Suriye, Ukrayna ve siber alanda savaş veriyor. (…)

Ulusal Çıkar Merkezi Başkanı Dimitri Simes’e göre, “Putin’in risk alma tanımı, daha fazla cüretkârlık ve Amerika’yı nasıl etkileyeceğini daha az dikkate alma yönünde ilerliyor. Putin her ne adım atarsa atsın, karşılığında ABD’nin olumlu teşviklerinin neredeyse olmayacağını ve cezalarının da asgari düzeyde kalacağını düşünüyor.”

Yeni başkanın doğrudan askeri çatışmaya girmeden Rus davranışlarını nasıl değiştireceğini değerlendirmesi lazım. (…)

Gelecekteki Amerikan stratejisi, Putin’in Kremlin’inin dünyayı nasıl gördüğü iyice anlaşılarak şekillendirilmeli. Bazı Rus uzmanlar tedirgin edici uyarılarda bulunuyorlar. Moskova kendisini, onlarca yıllık Amerikan hegemonyasının ardından direnişe geçen yaralı taraf olarak görüyor. Eski KGB görevlisi Putin, Soğuk Savaş yıllarında geliştirilmiş gizli çökertme ve istihbarat operasyonlarının araçlarını yeniden ABD’ye karşı döndürdü.

War on the Rocks web sitesindeki “Ruslar, bizim Soğuk Savaş’taki oyun kitabımızı okudular” başlıklı blog yazısında James Ludes şöyle yazmış: “Eldeki kanıtlar, kasımdaki başkanlık seçimlerinde Putin’in bir adaya karşı diğerini değil, kaosu desteklediğini gösteriyor. Putin, Amerikan siyasi sürecinin kötü görünmesini istiyor.” Ludes’un iddiasına göre, Moskova’nın yeni propaganda konuları arasında Amerikan yönetiminin istihbari izlemeleri, elitlerin istifade ettiği siyasi yozlaşma ve hile karışmış seçimler var.

Rusya’nın stratejisi “hibrid savaş” olarak niteleniyor; ancak tarihçi Angus E. Goldberg’in Small Wars Journal’da ortaya attığı daha iyi bir kavram, “sınırsızlık” veya “her şey mübah” anlamına gelen Rusça “besepredal” kelimesi. Bu kelime, Putin Rusya’sında zenginleşen yozlaşmış oligarkların davranışlarını açıklamak için sıklıkla kullanılmakta.

Moskova’nın yeni silahları, açık ve örtülü, sert ve yumuşak güç yelpazasi içinde değişiyor. Goldberg diyor ki: “Bunları bütüncül, tutarlı bir sistem olarak bir araya getiren şey, Rusya Federasyonu’nun hiçbir kısıtlama olmaksızın uygulama istekliliği.”

Putin’in kendisi alışılmadık bir şahsi özellikler kombinasyonu. Kolombiya Üniversitesi’nde Rus uzmanı Stephen Sestanovich diyor ki “Putin duygusal, dik başlı ve hatta fevri olabilir.” Ancak o da ölçüp biçmekte. “Rusların bir özdeyişi vardır: Yedi defada ölçüp biç, bir kerede kes. Putin de bu tür bir dikkatli tip.”

Geçtiğimiz birkaç yılda Putin’in risk tahammülü açıkça arttı. Sestanovich şuna dikkat çekiyor: “Soğuk Savaş tarihi boyunca Suriye’ye müdahale tarzı uzaktan bir işe kalkışmadılar.” Moskova’nın hesabına göre “Tehlikeli bir geri tepme riski eskisine kıyasla çok daha az.”

Putin’in davranışları, iç halkasında askeri ve istihbarat yetkililerinin giderek artmasıyla şekilleniyor. Tıpkı Putin gibi onlar da ABD’ye karşı kin güden eski Soğuk Savaş kurtları. Önemli pozisyondaki bir Rus, kısa süre evvel Simes’e Kremlin’dekilerin dünya görüşünü anlatmış: “Kuşatılmış durumdayız. ABD bizi yok etmek istiyor. Anladıkları tek dil güç.”

(…) Birçok uzman, Trump’ın uzlaşmacı sözlerinin Moskova nezdinde ABD’nin tükenişinin bir işareti olarak okunmasından ve yeni talepleri beslemesinden korkuyor. Siber güvenlik uzmanı Dmitri Alperovitch, War on the Rocks’taki bir podcast’te, eğer ki Moskova’nın gizli müdahaleleri caydırılmazsa “küresel çapta bunu tekrar tekrar oynamayı sürdürecek” diyor.

Clinton’ın sert duruşu, Putin’i aşağılanmış hissettirmediği veya köşeye kıstırmadığı sürece, Amerikan çıkarlarını korumak için daha iyi bir yol gibi görünüyor. Rusya göründüğünden daha zayıf, ama yakın tarihte çok yara aldı ve ani ve sert çıkışlar yapmaya son derece hazır.