S.KNIGHT: JAPONYA SEÇİMLERİNİN ASYA’DAKİ DENGELERE ETKİSİ

JAPONYA SEÇİMLERİ ASYA’DAKİ KAYGAN ASKERİ DENGEYİ NASIL DEĞİŞTİREBİLİR?

Sophie Knight (Amsterdam’da yaşayan serbest gazeteci ve yazar)

Quartz, 9.7.2016

Tercüme: Zahide Tuba Kor

Japonya 10 Temmuz’da sandık başına gidiyor ve bu seçimler, ileride Anayasa’daki barış yanlısı maddenin değişmesine ve savunma pozisyonundaki ordusunu İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana ilk kez tam anlamıyla işlevsel bir yapıya dönüşmesine yol açabilir.

Halkın çoğu buna karşı. Ama ortada güvenilir bir muhalefet partisi de yok. (…)

Savaşı reddeden ve Japonya’nın uluslararası ihtilafların çözümü için güç kullanmasını veya güç kullanma tehdidini yasaklayan Anayasa’nın 9. maddesini yeniden kaleme almak belki ABD tarafından hoş karşılanabilir. Anayasal sınırlamadan kurtulması halinde Japonya, belki de Amerikan süper gücünün etkili bir askerî kader arkadaşına dönüşebilecektir. Ancak böyle bir adımın bölgesel istikrar üzerinde, özellikle de Japonya’nın eski savaş dönemi düşmanları olan Çin ve Kore’yle ilişkilerinde kapsamlı sonuçları olabilecektir.

Daha evvel Başbakan Şinzo Abe, Japonya’nın mevcut kendini savunma gücünü tam teşekküllü bir orduya dönüştürmek, yani geçmişte başbakanlık yapan dedesi Nabusuke Kişi’nin başlattığı işi tamamlamak istediğini belirtmişti. Bu değişim aynı zamanda Liberal Demokratik Parti’nin kurucu ilkelerinden biri.

Ancak bu arzu öyle kolayca yerine getirilemeyecek. ABD’nin yazdığı Japon Anayasası’nı değiştirmek tam 60 yıldır Japonya’nın gündeminde olan bir konu. (…)

Abe, Anayasa’daki barışçıl maddenin değiştirilmesine halkın karşı çıktığının farkında. Asahi gazetesinin nisan ayındaki bir kamuoyu anketine göre Japonların %68’i bu değişime karşı.

(…)

Abe’nin askeri hırsları çoktandır Çin’in öfkesini çekiyor. Çin Abe’yi savaş tehditkarlığıyla suçluyor. İki ülke arasındaki ilişkiler 2010’dan beri kötüleşiyor. İhtilaflı adalar üzerinden çıkan tartışma, Çin ile Japon tekneleri arasında bir kavganın kıvılcımını ateşlemiş ve askeri tırmanış sırasında Japon Hava Kuvvetleri Çin savaş uçaklarıyla it dalaşına girmişti. Yeniden militerleşen bir Japonya’ya Çin’in ne ölçüde kötü bir tepki vereceği henüz net değil; ama egemenliğine yönelik böyle net bir meydan okumayı görmezden gelmesi imkansızlaşıyor.

Anayasa’da bir değişim, küresel anlamda Japon askeri birliklerinin Ortadoğu’da ve diğer sıcak noktalarda Batı koalisyonuna katılmasına yol açabilir. Tokyo’daki Sofya Üniversitesi’nden siyaset bilimi profesörü Koichi Nakano, “gerek barış gerekse gerginlik, kriz ve savaş döneminde” Amerikan-Japon ittifakını derinleştirecek daha büyük bir askeri işbirliğine referansta bulunan 2012 raporundan hareketle diyor ki “Eğer Anayasa’da ve 9. maddede bir değişikliğe giderseniz Amerikalılar, Japonya’dan –hemencecik olmasa da– önümüzdeki süreçte İngiltere’nin küresel alandaki rolünün bir benzerini oynamasını bekleyebilir.”

(…)